Serwis – kolektory próżniowe – awarie i usterki

Kolektory próżniowe są niejako ewolucją kolektorów płaskich. Ktoś kiedyś postanowił że spróbuje wyeliminować jedną z wad solarów płaskich – czyli straty ciepła do otoczenia. Oczywiście w 100% jest to niemożliwe ale po części się to udało. Później temat się rozwinął i powstało kilka typów tych urządzeń, które mamy dziś dostępne w sprzedaży.

Kolektory próżniowe podział:

Możemy je podzielić ze względu na rodzaj rury próżniowej oraz na sposób przekazywania ciepła do czynnika roboczego (płyny solarnego – glikolu).

1. rury jednościenne z pojedynczą warstwą szkła
2. rury dwuścienne potocznie nazywane termosowymi
3. bezpośredni odbiór ciepła z ang. direct flow
4. pośredni odbiór ciepła z tzw. rurką ciepła z ang. heat pipe

Co może „pójść” nie tak w kolektorach rurowych:

Generalnie możemy tutaj mówić o trzech rzeczach:

Uszkodzenia mechaniczne

Rury próżniowe są trochę mniej odporne od kolektorów płaskich. Jednak tak jak wszystkie solary przechodzą odpowiednie testy na uszkodzenia mechaniczne. Nie możemy zatem mówić że to jest gorszy produkt – większa wydajność w pewnym zakresie ale pewnym kosztem. Znam przypadki gdzie po ciężkim gradobiciu (bo przeważnie o to chodzi jeżeli roztrząsamy ten temat) zniszczone zostały elewacje, dachówki, samochody, kolektory próżniowe i kolektory płaskie oczywiście – bez wyjątku. Osobiście miałem z tym do czynienia 2 razy (w przypadku kolektorów rurowych). Raz po gradobiciu z 20 ocalało 3 (gdzieś w okolicach Tych), drugim razem z 30 zostało 27 (okolice Rzeszowa). Na pewno pocieszyć może fakt że kolektor pomimo częściowych uszkodzeń  pracuje dalej bo stłuczone jest tylko szkło a nie wewnętrzne rury miedziane. Poza tym rury w każdym typie kolektora próżniowego można wymieniać pojedynczo.

Należy pamiętać o jednym: Po montażu od razu zgłosić do ubezpieczyciela posiadanie kolektora na dachu aby ten uwzględnił to w całości naszej polisy. Nie chodzi tylko o kolektory próżniowe ale o płaskie też.  W razie czego, gdy nadejdzie megaburza z gradem wielkości jajek i coś uszkodzi nie będziemy się musieli martwić – proste.

Uszkodzenia rurki ciepła w kolektorach typu heat pipe. 

Opisze to podając jeden z moich przypadków serwisowych. Zadzwonił do mnie klient, który prosił o sprawdzenie systemy solarnego. Nie było żadnych oznak zaburzenia pracy, wycieku lub innych awarii sprzętu, które byłyby widoczne po dokładnym sprawdzeniu. Wskaźnik próżni we wszystkich rurach też był OK. System pracował normalnie tyle tylko że „słabo” tzn. nie dogrzewał wody do temperatur jakie osiągał wcześniej.

Usterkę znalazłem „na dotyk” sprawdzając temperaturę poszczególnych rur i okazało się że 9 z 30 (o ile dobrze pamiętam) było bardziej lub mniej ciepłe od pozostałych. Diagnoza była oczywista – zaburzenie lub brak odbioru ciepła z wnętrza rury. Po zdemontowaniu tych „ciepłych” rur okazało się że dolna część miedzianej rurki ciepła (elementu w którym odparowuje kondensat) jest rozsadzona od środka. Ten typ uszkodzenia mógł powstać tylko w jeden sposób – ujemna temp. zamroziła czynnik grzewczy, który powiększając swoją objętość rozsadził miedzianą rurkę od wewnątrz.  Po wymianie wnętrza rur, system solarny pracował normalnie.

Kolektory próżniowe przegrzewanie glikolu

Tutaj znowu mamy do czynienia z efektem „coś za coś”. Zmniejszenie strat ciepła w rurach próżniowych skutkuje wysoką temperaturą postojową (stagnacji) – w momencie gdy świeci słońce a system solarny nie odbiera ciepła od kolektorów. Naturalnie każdy kolektor ma wysoką temperaturę postoju, grubo powyżej 100°C – jednak kolektory próżniowe mają najwyższą.

Poniżej przykładowe temp. stagnacji dla różnych typów kolektorów:

• Kolektor płaski Watt 4020 S  212°C
• Kolektor płaski Hewalex KS2000 TP  219°C
• Kolektor próżniowy Caldoris CPC-8 (heat pipe – rurka ciepła) 276 °C
• Kingspan Varisol DF 400 (bezpośredni przepływ)  286°C
• Kolektor próżniowy Hewalex KSR10 (bezpośredni przepływ) – 303°C
• Kolektor próżniowy Watt CPC 9+ 303°C
• Kolektor próżniowy Paradigma AQUA PLASMA 330°C

Przegrzany glikol po pewnym czasie traci swoje właściwości antykorozyjne oraz odporność na zamarzanie. Dlatego ważne jest aby stosować produkty odpowiedniej jakości i przystosowane do danego typu kolektora. Dobry glikol nie jest dużo droższy od najtańszego (nie koniecznie dobrego jakościowo) – wiec lepiej się zastanowić i spytać serwisanta o dostępne opcje.

Zapraszam do dyskusji (w komentarzach) i podzielenia się swoimi doświadczeniami z kolektorami próżniowymi.

Zobacz także temat:

Przegrzewanie instalacji solarnej